Yunanistan’ın yeni iltica yasasının getirdiği değişiklikler

AB-Türkiye mülteci anlaşmasının uygulanmasına “hukuki zemin” oluşturmak amacıyla Yunan parlamentosunda 1 Nisan 2016 akşamı kabul edilen yeni yasa, Yunan adalarındaki göçmenler içerisinde kimlere hangi çerçevede “uluslararası koruma” statüsünün verilebileceğini düzenliyor.

Eğer bir göçmen Yunanistan’da iltica başvurusu yaparsa:

Yasasının yürürlüğe girdiği 3 Nisan’dan itibaren yapılan tüm yeni başvurular, 7 gün içerisinde incelenip değerlendirilecek.

İstisnai durumlarda, iltica başvurusunun ilk kayıt işlemi, polisler veya askerler tarafından yapılabilir.

Bir başvuru olumsuz bulunup reddedildiğinde, eğer göçmen bu sonuca itiraz ederse, yeni oluşturulacak Temyiz Komiteleri 7 gün içerisinde itirazı değerlendirecek ve nihai kararı verecek.

Temyiz değerlendirmesi, başvuru sahibi göçmenin hazır bulunmasına gerek olmadan, sadece dosya üzerinden yapılacak. Başvuru sahibinin mülakata çağrılıp çağrılmayacağına Temyiz Kurulu karar verecek. Buna rağmen, temyiz değerlendirmesinin başlamasından iki gün önce, başvuru sahibinin mülakata çağrılmayı talep etme hakkı saklıdır.

Bir yetişkinin refakatinde olmayan çocuklar ve durumu özel hassasiyet taşıyan başvuru sahipleri (örneğin işkence, tecavüz veya diğer ciddi psikolojik, fiziksel ve cinsel şiddet kurbanları, deniz kazası gibi travmatik olaylardan kurtulmuş kişiler), bu yasada belirtilen “hızlandırılmış değerlendirme” sürecinin dışında tutulacaktır.

Bu yasanın yürürlüğe girmesinden 5 yıl öncesi ve 15 yıl öncesi arasında kalan dönemde iltica başvurusu yaptığı halde, durumu hala nihai karara bağlanmamış olan başvuru sahiplerine insani gerekçelerle 2 yıllık oturma izni verilecektir.

Şu anda Yunan adalarında “hotspot” denilen gözaltı merkezlerinde bulunan göçmenler:

Kimlik belirleme işleminizin yapılması amacıyla, hotspot’un idarecisi veya komutanının kararıyla, üç gün boyunca bu merkezde tutulabilirsiniz.

Eğer kimlik belirleme işleminiz üç günde tamamlanmazsa, gözaltı süreniz 25 güne kadar uzatılabilir.

Hotspot’un bulunduğu bölgedeki bir idare mahkemesine başvurarak, gözaltı sürenizin uzatılmasına itiraz etme hakkınız saklıdır.

Yunan adalarına yeni ulaşmış bir sığınmacı gözaltına alınabilir (pratikte, adaya yeni ayak basan her “düzensiz göçmen” istisnasız hemen gözaltına alınıyor – M.C.).

İltica başvurusu yapmış bir sığınmacının gözaltına tutulmaya devam etmesi, ancak aşağıda belirtilen istisnai durumlarda, her bir başvurusu sahibinin durumu bireysel olarak incelendikten sonra ve ancak başka alternatif bir önlem alınamadığında mümkün olabilecektir.

İstisnai durumlar: Kimliğinizin ya da menşei ülkenizin belirlenmesinde sıkıntı yaşanırsa, gözaltına tutulmaya devam edebilirsiniz. Yetkililer sizin Türkiye’ye ya da asıl memleketinize geri gönderilmeden önce kaçma riskiniz olduğunu düşünürse; sadece geri gönderilme kararını engellemek amacıyla iltica başvurusu yaptığınıza dair makul şüphe varsa; veya ulusal güvenlik için bir tehdit oluşturduğunuz düşünülüyorsa, iltica başvurusu yapsanız bile gözaltında tutulmaya devam edebilirsiniz.

Sığınmacılar 45 güne kadar gözaltında tutulabilir, ama bu süre ilave bir 45 gün daha uzatılabilir.

Gözaltına alınan sığınmacıların idare mahkemesine başvurarak, gözaltı kararına itiraz etme hakkı vardır (pratikte hiçbir anlamı olmayan bir hak bu – M.C.).

Yeni yasayla kurulması öngörülen Sosyal Entegrasyon Hizmet Birimi isimli yeni bir devlet kurumu da, iltica başvurusu kabul edilen sığınmacılara yardımcı olmak, ikincil koruma statüsündekilerin ve insani sebeplerle oturma izni verilenlerin de çalışma izni hakkından yararlanmasını koordine etmek gibi işlerle bakacak.

Kaynak: https://newsthatmoves.org/en/?p=2100

Yunanistan'daki Durum Hakkında Ek Bilgiler:

5 Nisan 2016 itibariyle Yunanistan’da sıkışıp kalmış (diğer Avrupa ülkelerine gitmek istediği halde gidemeyen) toplam 52.352 sığınmacı ve göçmen bulunuyor. Bunların 3.149’u Midilli adasında, 1.776’sı da Sakız adasında, 4.761’i Atina’da Pire limanındaki çadırlar ve limanın yolcu bekleme salonlarında ve 11.280’i Makedonya sınırındaki İdomeni kampında bulunuyor.

Geriye kalan yaklaşık 30 bin kişi ise, Atina’da şehir merkezinin biraz dışındaki üç resmi kampta (Eleonas, Elliniko ve Schisto kampları) ve ülkelerin çeşitli yerlerine dağılmış halde yaşıyor.

Kaynak 1: https://twitter.com/daphnetoli/status/717241451550285826

Kaynak 2: https://refugeeinfo.eu/athens/en/

(Kuşkusuz, Atina şehir merkezindeki Victoria ve Omonia semtlerindeki ucuz otel ve pansiyonlarda da çok sayıda “düzensiz göçmen” kalıyor. Özellikle bugün Atina’daki Victoria semtinin durumunu İzmir’in Basmane semtindeki duruma benzetmek mümkün. – M.C.)

Victoria semtindeki durumu anlatan bir WSJ haberi şurada: http://www.wsj.com/articles/european-border-crackdown-kick-starts-migrant-smuggling-business-1459260153